نصف جهان: «امید به زندگی» یک شاخص آماری است که نشان می‌دهد متوسط طول عمر در یک جامعه چقدر است و یا به عبارت دیگر هر عضوی از آن جامعه چند سال می‌تواند توقع حیات داشته باشد. هر چه شاخص‌های بهداشتی و همچنین درمانی بهبود یابد امید به زندگی افزایش خواهد یافت و از این رو این شاخص یکی از شاخص‌های سنجش پیشرفت و عقب ماندگی کشورهاست.

عوامل گسترده اي از جمله سطح سواد، تغذيه، خدمات بهداشتي– درماني و اعتقادات مذهبي بر شاخص اميد به زندگي در جوامع مختلف مؤثر است و ارتقاي هر كدام از اين معيارها نقش مستقيمي بر افزايش سطح اميد به زندگي خواهد داشت.

دكتر محمدولي عليئي جمعيت شناس و مدرس دانشگاه درباره عوامل مؤثر بر اميد به زندگي مي گويد: اين شاخص به عوامل اجتماعي گوناگوني از جمله تحصيلات، شغل، درآمد، محل زندگي، نوع ارتباط با خويشاوندان و ميزان اعتقادات مذهبي بستگي و رابطه مستقيم دارد.

به عنوان مثال هر چه سطح تحصيلات جامعه اي بيشتر باشد، ميزان اميد به زندگي افراد در آن جامعه نيز بيشتر خواهد شد. البته طول عمر بيشتر افراد به علت افزايش ميزان تحصيلات نيست بلكه به اين علت است كه افراد با سطح تحصيلات بالاتر از ميزان آگاهي بيشتري برخوردار هستند و هنگام مواجهه با مشكلات، بيماري ها و... تصميم بهتري را اتخاذ مي كنند.

دكتر كاظم قجاوند جامعه شناس و آسيب شناس اجتماعي هم ضمن اشاره به نقش مؤثر تحصيلات و شغل افراد در بالابردن شاخص اميد به زندگي، به عامل اقتصادي اشاره مي كند و مي گويد: از آنجايي كه قدرت اقتصادي بيشتر، آموزش و خدمات بهداشتي و درماني بهتري را براي افراد فراهم مي كند، مي توان عامل اقتصادي را يكي از عوامل مهم و تأثيرگذار بر ميزان اميد به زندگي در جوامع كنوني دانست.

بر اساس سند چشم انداز 20 ساله کشور که در سال 1404 به اتمام می رسد، ایران باید از نظر شاخص‌های رفاهی در صدر کشورهای منطقه قرار گیرد.

شاخص امید به زندگی یکی از معیارهای سنجش پیشرفت و عقب ماندگی کشورهاست.

براساس این آمار نشان داده می شود که متوسط طول عمر در یک جامعه چقدر است و یا به عبارت دیگر هر عضو آن جامعه چند سال می‌تواند توقع داشته باشد که زنده بماند. این شاخص با کم شدن میزان مرگ و میر در کنار پیشرفت‌های پزشکی و رفاهی بالا می رود.