نصف جهان: تا ديروز جنگ بر سر آب چيزي بود که فقط در برخي فيلم هاي هاليوودي مي‌توانستيم آن را پيدا کنيم. امروز اما اين مسئله جدي تر از هميشه شده است. 

بسياري از تحليلگران معتقدند که بحران آب سرانجام باعث ايجاد جنگ در دنيا مي‌شود. اين در حالي است که برخي ديگر تأکيد دارند که اتفاقاً بحران آب مي‌تواند بشر را وارد سطح جديدي از ديپلماسي يعني ديپلماسي آب کند.

در اين بين وضع خاورميانه خاص تر و بحراني تر از ساير مناطق است. عمده علت درگيري آبي در سال هاي اخير (در سراسر جهان) ساختن سدهاي بزرگ و غيرمجاز بر روي رود بوده است. کشورهايي چون اتيوپي(بر روي نيل)، تاجيکستان(بر روي آمودريا)، لائوس(بر روي مکونگ) به علت همين اقدام بحراني را در منطقه خودشان به وجود آورده اند. در خاورميانه اما پاي ترکيه در ميان است. ساخت سد «ايليسو» توسط ترکيه بر روي دجله باعث خشکسالي عراق شده است. منشأ دو رود دجله و فرات که شريان حياتي بين النهرين است در ترکيه وجود دارد و هرگونه اقدامي در اين کشور باعث به خطر افتادن کشاورزي کشور ضعيف عراق مي شود.

برخي کارشناسان معتقدند همين امر باعث قدرت استراتژيک ترکيه شده و در سال هاي آينده امکان نفوذ بيشترش را در عراق و سوريه بيشتر مي کند.

کشورما نيز به لحاظ وضعيت درگيري آبي زياد وضعيت مناسبي ندارد. در دو مرز شرقي غربي ما رودهايي وجود دارند که تاکنون باعث درگيري هاي بسياري شده اند. در شرق، رودخانه هيرمند و مناقشات ايران و افغانستان سرانجام باعث خشکسالي در سيستان و بلوچستان شد.

 از طرف ديگر، وجود اروندرود در مرز ايران و عراق همواره دردسرساز بوده است. از زمان قدرت گيري قاجار و عثماني ها در غرب، درگيري هاي بسياري بر سر اين شاهراه آبي شکل گرفته است. قرارداد ارزروم اول و دوم بر سر اين مسيل منعقد شد. بعدها نيز با شکل گيري کشور عراق اين مسئله حاد و حادتر شد. درگيري «صدام حسين» و پهلوي دوم و انعقاد قرارداد الجزاير و سپس نقض آن توسط عراق و شکل گيري جنگ تحميلي هشت ساله همه به همين علت روي داد.

نبايد فراموش کرد هنوز هم مسئله اروندرود به صورت مناسبي حل نشده است و کافي است همانطور که برخي استراتژيست ها گفته اند، اقدامات ترکيه باعث کمبود آب در عراق شود. شايد مجدداً مسئله اروندرود حاد شود و اگر روزي مجدداً يک دولت توتاليتر در اين کشور به قدرت برسد شايد کار به درگيري نظامي هم بکشد.