دریا قدرتی پور: طبق جدیدترین آمارهای سازمان ثبت احوال کشور، بیش از 60 درصد پسرهای 20 تا 30 ساله در ایران مجرد هستند؛ این یعنی بیش از 5 میلیون پسر 20 تا 30 ساله زندگی مجردی دارند اما در بهترین سن برای ازدواج و انتخاب همسر هستند.

البته این شامل همه مجردان نمی شود. زنان مجرد در آمارهای ثبت احوال جا ندارند و اگر هم رقمی برایشان باشد مربوط به زنانی است که ناخواسته مجرد شده اند. به درستی مشخص نیست که چه تعداد از خانوارهای معمولی تک نفره اند. آمار دقیقی نیز از تعداد

خانه های مجردی دختران در کشور نیست. آخرین آمارها به سرشماری سال 95 باز می گردد و حاکی از آن است که در سه میلیون از خانوارها، افراد به صورت مجردی، تنها یا بدون ثبت رسمی ازدواج زندگی می‌کنند. این در حالی است که این سرشماری از ثبت حدود  24میلیون و 130 هزار «خانوار» در ایران حکایت دارد؛ لذا بیش از 21میلیون خانوار با «ازدواج» تشکیل خانواده داده‌اند و مابقی به صورت تنها زندگی می‌کنند.

افزایش میل به زندگی مجردی یکی از مهمترین اتفاقاتی است که در یک دهه اخیر در سبک زندگی ایرانیان رخ داده است. آمارهای مرکز آمار نشان می دهد که بیش از 10 میلیون ایرانی بالای 20 سال هرگز ازدواج نکرده اند.

آمارها همچنین نشان می دهد که تا پایان سال 99، 53 هزار مرد و 153 هزار زن مجرد بالای 45 سال جزو جمعیت قطعی مجرد قرار می گیرند. همچنین افزایش آمار طلاق در کشور باعث شده تا تعداد افراد مجرد ناشی از طلاق از مرز یک میلیون و 150 هزار نفر عبور کند.

معضل خانه های مجردی، معلول یکسری از علت ها در جامعه است و برای حل این مشکل به نظر کارشناسان ابتدا باید علت ها مرتفع شود. این روزها وضعیت بد اقتصادی، بالارفتن سن جوانان و عدم توانایی آنها برای تشکیل زندگی مشترک به علت پایین بودن توان مالی عوامل زمینه ساز افزایش خانه های مجردی است.

یکی دیگر از دلایل دختران برای زندگی مجردی روابط عاطفی آنان است. این دختران که اغلب جوان هستند نیازهای عاطفی خود را در رابطه با جمع دوستان خود جستجو می‌کنند و زندگی در خانواده یا تحت کنترل خوابگاه به آنها فرصت این نوع دوستی‌ها را نمی‌دهد.

به نظر می‌رسد ترکیبی از نیازهای عاطفی، میل به فردیت، استقلال‌طلبی، میل به رشد و پیشرفت تحصیلی و حرفه‌ای و توسعه‌ نامتوازن تهران در مقایسه با شهرستان‌ها باعث گرایش فزاینده‌ دختران به زندگی مجردی می‌شود.

مجرد زیستن در سایه سنگین عرف

در حالی که آمارها حکایت از افزایش زندگی مجردی دارد، دولت و مجلس برای تشویق تشکیل خانواده کمتر به این سبک زندگی جدید در کشور توجه می کنند.

در قوانین رسمی کشور اجاره ملک به مجردها مشروط به شرایطی است. در اواخر دهه 80 قانونی تصویب شد که افراد مجرد را ملزم به اجاره خانه برای اخذ گواهی اشتغال به کار یا تحصیل در آن شهر می کرد. ارائه آدرس منزل پدری و تمامی مدارک شناسایی موانع بیشتری را پیش روی این افراد قرار می دهد.

اما تاکنون عرف جامعه وزن بیشتری در قراردادهای موجر و مستأجر داشته است و آمارها نشان می دهد که زندگی مجردها در شهرهای بزرگ، گرچه کمی مطلوب شده است، اما همچنان سایه عرف بر سر مجردها سنگینی می کند.

خانه های مجردی در گذشته تنها توسط دانشجویان یا کارگران اجاره می شد اما امروز به دلیل تغییرات ساختاری فرهنگ و اقتصاد و اجتماع تعداد خانه های مجردی هر روز در حال بالارفتن است.

احمد پدرام، روان شناس و کارشناس آسیب های اجتماعی مسائل مالی را از عوامل مهم مجرد زیستن می داند: «بعضی جوان ها، چون توانایی مالی مناسبی برای تهیه مسکن مستقل دارند، یا اینکه خانواده چنین امکانی را در اختیارشان قرار می دهد، از خانواده جدا می شوند و مستقل زندگی می کنند گاهی هم این جوان ها چون با خانواده هایشان دچار مشکل هستند از آنها جدا می شوند. اگر فرد در ارتباط با خانواده اش دچار مشکل باشد و آنها نتوانند حرف همدیگر را بفهمند، احتمال انگیزه جدا شدن از خانواده، برای تشکیل یک زندگی مستقل از خانواده به سبکی که دلخواه خود فرد باشد، بیشتر می شود اما اگر ارتباط یک ارتباط گرم باشد و خانواده، تصمیمات فرد را با روی باز بپذیرد می شود گفت این احتمال کمتر می شود.»