تابه‌حال يک کفشدوزک را از نزديک ديده‌ايد؟ سوسک و زنبور چطور؟! فکرش را مي‌کرديد که از پرورش اين حشره‌ها يک نفر بتواند به درآمد برسد؛آنقدر که اسمش به عنوان تنها کارآفرين و توليد کننده کفشدوزک هفت‌نقطه‌اي درکشور ثبت شده باشد؟! «محمد آروين» کارآفريني است که با يک ايده خلاقانه حالا بيش از چهار سال است که به توليد و پرورش کفشدوزک هفت نقطه‌اي اشتغال‌ دارد. بخشي از گفتگوي جام‌جم‌آنلاين با اين کارآفرين جوان قزويني را ازدست ندهيد.

بين اين همه شغل چرا کفشدوزک فروشي؟

بخاطر عشق و علاقه به حشرات... اين علاقه از دوران کودکي در من وجود داشت اولين مشوقم پدرم بود که خيلي حشرات را دوست داشت و حتي در يک مقطعي کشاورزي مي‌کرد. همين علاقه باعث شد که در دانشگاه در رشته‌اي مرتبط ادامه تحصيل بدهم.

چه رشته‌اي؟

کارشناسي توليدات گياهي. الان هم دانشجوي کارشناسي صنايع غذايي هستم.

کار با حشرات را از همان دوران دانشجويي شروع کرديد؟

بله. آن اوايل که دانشجوي توليدات گياهي دانشگاه آزاد تاکستان بودم، ‌فکرکنم سال 81 بود، درسي داشتيم به اسم حشره‌شناسي که دراين درس هر دانشجو بايد تعدادي حشره از محيط مي‌گرفت و به استاد تحويل مي‌داد. من خودم اين کار را انجام‌ مي‌دادم اما مي‌ديدم بعضي دانشجوها نسبت به اين کار حس خوبي ندارند. به خاطر همين شروع کردم به گرفتن حشرات اضافي. بعد هم به بچه‌ها مي‌گفتم که هرکسي براي ارائه حشره مشکل دارد، به من بگويد. بعد مبلغي مي‌گرفتم و در ازايش حشره مي‌دادم.

چه شد که به فکر پرورش حشره افتاديد؟

همان سال‌هاي تحصيل يک سايت تخصصي درباره اخبار کشاورزي زدم و اطلاعاتم به مرور در اين باره بيشتر شد و ديدم که درکشورهاي ديگر از عوامل بيولوژيک براي مقابله با آفت‌ها در مزارع و گلخانه‌ها و باغ‌ها استفاده‌مي‌شود. همان‌ زمان‌ها بود که يک خانمي سفارش اين حشرات بيولوژيک را به من داد ولي من نداشتم. اما ازهمانجا به فکر پرورش آنها افتادم و بعد ازتحقيق، کفشدوزک هفت نقطه‌اي را انتخاب کردم.

اولين کفشدوزک‌ها را از کجا آورديد؟

از محيط گرفتم. اما نکته اينجاست که گرفتن کفشدوزک مهم نيست، نکته مهم نگهداري و پرورش‌اش است. مثلاً ده تا کفشدوزک را در شش ماه با شرايط خاصي مي‌توان به هزارتا رساند.

پرورش کفشدوزک يا کلاً حشره کار راحتي است؟

نه اصلاً. کار بسيار سختي است. آنقدر که مي‌توانم بگويم پرورش گاو راحت‌تر از اين کار است.چون گاوها بزرگ هستند شما راحت مي‌تواني آنهارا ببيني اما ازحشره‌ها غافل بشوي درتعداد بالا تلفات مي‌دهند.

اين کار به چه چيزهايي نياز دارد؟

بايد حتماً گلخانه داشت که بسته به مساحت گلخانه هرچه بزرگ تر باشد، فروش هم بيشتر است. نکته اينجاست که شما در اين گلخانه تمام مراحل کاشت، داشت و برداشت يک محصول مثل توت‌فرنگي يا کاهو و کلم را انجام مي‌دهيد بعد بايد اين محصول را به عمد آلوده به شته بکنيد تا اين شته‌ها خوراک کفشدوزک هايي بشوند که در قسمت ديگري پرورش داده‌ايد.که بخاطر اين پرهزينه بودن کمترکسي سراغ اين کار مي‌آيد.

اين حشره‌هاي بيولوژيک کلاً چه کاربردي دارند؟

بيشتر براي از بين بردن يا کاهش خسارت آفت‌هايي مثل شته ها، شپشک‌ها، سفيد بالک‌ها، کنه‌هايي مثل تارتن يا تارعنکبوتي، لاروبال‌پولکدارها، تخم حشرات و نرم‌تنان استفاده مي‌شوند و مي‌توان به‌جاي سموم شيميايي از اين حشرات استفاده کرد. اين کفشدوزک‌هاي هفت نقطه‌اي حداقل 50 نوع شته را مي‌خورند.

عمرشان چقدر است؟

بسته به نژاد يا شرايط نگهداري و تغذيه، هرکفشدوزک بين يک تا دوسال عمرمي‌کند.

يعني کسي که اين کفشدوزک‌ها را تهيه مي‌کند تا يکي دو سال ازتهيه کفشدوزک مجدد بي‌نياز است؟

نه... اين خيلي امکانپذير نيست. چون بعد از رهاسازي اتفاقات زيادي ممکن است براي کفشدوزک ها بيافتد. مثلاً شما درنظر بگيريد، يک نفر ده تا کفشدوزک خريده و رهاسازي کرده است. از اين ده تا ممکن است يکي را پرنده بخورد، يکي شکار عنکبوت بشود و... يک ايراد ديگر کفشدوزک‌هاي بالغ اين است که ممکن است بعد از رهاسازي پرواز کنند و بروند مزرعه يا باغ کناري.

چرا؟

چون مثلاً شته‌هاي باغ بادام همسايه از شته‌هاي باغ هلوي اين مشتري خوشمزه‌تر هستند!

قيمتشان چطور است؟ دانه‌اي مي‌فروشيد؟

بله، البته بسته به تعداد سفارش، قيمت متفاوت است. چون هرچه تعداد کمتر باشد هزينه هاي توليدش براي من بيشتر درمي‌آيد. به‌طور متوسط هم از800 تومان شروع مي‌شود تاسه هزارتومان.

چطور اينها را به دست مشتري ها مي‌رسانيد؟

در جعبه‌هايي که خودمان طراحي کرديم که خاص هستند و هوادهي دارند.

به غير از کفشدوزک ديگر چه حشره‌اي پرورش مي‌دهيد؟

يکسري سوسک شکارگر هم داريم که براي آفت‌هايي که روي کف باغچه يا باغ هستند استفاده مي‌شوند و هرچه روي زمين باشد را مي‌خورند.

قيمت اين سوسک‌ها چقدر است؟

دانه‌اي600 تومان و به‌طور متوسط براي يک متر مربع چهار عدد سوسک نياز است.

افرادي که به پرورش حشره علاقه‌مند شده‌اند، چقدر سرمايه نيازدارند و به طور ميانگين به چه درآمد ماهانه‌اي مي‌رسند؟

حشرات بسته به نوعشان با هزينه‌هاي متفاوتي پرورش داده‌مي‌شوند. مثلاً زنبور براکون سرمايه ده بيست ميليوني مي‌خواهد. بعضي حشرات دانه‌اي پنج تومان فروخته‌مي شوند بعضي دانه‌اي هزارتومان. به طور ميانگين مي‌توانند روي درآمد پنج ميليون درهرماه حساب کنند. اما بازهم همه اينها بستگي به مکان پرورش و تعداد توليد دارد، هرچه فضاي توليد بزرگ تر باشد، ميزان درآمد هم بالاتر مي‌رود و حتي شايد به ماهي 30 ميليون تومان درآمد هم برسند.